Τρίτη, Ιουλίου 24

Περί μονοπωλίου και συναφών δεινών

Ως μπυρολόγιο οφείλουμε να διατηρούμαστε ενήμεροι για όσα συμβαίνουν στην ελληνική αγορά της μπύρας. Θα ήταν παράλειψη, λοιπόν, να μη σχολιάσουμε δημοσίευμα του Κυριακάτικου Βήματος με τίτλο «Γιατί πίνουμε την ακριβότερη μπύρα στην Ευρώπη» που ουσιαστικά καταγγέλει τη μονοπωλιακή θέση της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας και της ρίχνει όλη την ευθύνη για τις ακριβές τιμές σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Εν συντομία, παρουσιάζονται οι μαρτυρίες ενός στελέχους της Ζυθοποιίας Μακεδονίας-Θράκης (Βεργίνα) και ενός χονδρέμπορου από τον Εβρο που εξηγούν τον τρόπο λειτουργίας της μονοπωλιακής τακτικής με αθέμιτα μέσα της Αθηναϊκής, που έχει εξασφαλίσει έτσι τη μερίδα του λέοντος στην αγορά. Ακόμα, αφού αρχικά αναφέρεται ότι το Σεπτέμβρη η αμαρτωλή Επιτροπή Ανταγωνισμού θα αποφασίσει για το αν έχουν διαπιστωθεί παραβάσεις στο χώρο της μπύρας, γίνεται και η σύγκριση τιμών μεταξύ Ελλάδας-Ολλανδίας για να αποδειχθεί ότι εδώ η μπύρα κοστίζει κατά πολύ ακριβότερα.

Είναι σίγουρα θετικό το γεγονός ότι η αγορά της μπύρας απασχολεί τον Τύπο και ότι εμφανίζονται δημοσιεύματα με στόχο να καταγγείλουν τα κακώς κείμενα του χώρου. Μας ευχαριστεί το ότι οι κατά καιρούς διαπιστώσεις μας αποτυπώνονται και στο χαρτί, ώστε να φτάσουν σε πολύ μεγάλο αριθμό αναγνωστών-καταναλωτών. Ειδικά όταν πρόκειται για φαινόμενα όπως αυτό του μονοπωλίου που βλάπτει την τσέπη μας και μειώνει τη δυνατότητα των επιλογών μας.

Από την άλλη, όμως, θα πρέπει να επισημάνουμε σημαντικές ελλείψεις, όπως η αδύναμη στοιχειοθέτηση που μειώνει τη δημοσιογραφική αξία του κειμένου, αλλά και η παράλειψη να αναφερθεί στους Ελληνες παραγωγούς ποιοτικής μπύρας που κάνουν φιλότιμες προσπάθειες τελευταία ή ακόμα και στους εισαγωγείς που φέρνουν στην Ελλάδα τις καλές, μη μαζικές μπύρες από το Βέλγιο ή τη Γερμανία.

Οι μαρτυρίες δύο προσώπων που προέρχονται από τον ίδιο πόλο, αυτόν της Ζυθοποιίας Μακεδονίας-Θράκης δεν είναι αρκετές για να στοιχειοθετήσουν σοβαρή καταγγελία. Από το μονοπώλιο πλήττονται ένα σωρό έμποροι και ζυθοποιοί, αλλά κανείς από αυτούς δεν καταθέτει την άποψή του στην εφημερίδα, όπως θα ταίριαζε σε μια εμπεριστατωμένη μελέτη, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως σοβαρό στοιχείο ακόμη και στην έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

Επιπλέον, η εικόνα που παρουσιάζεται είναι ότι η μόνη σοβαρή ελληνική προσπάθεια είναι η μπύρα Βεργίνα, που τα έχει έλθει σε ρήξη με το «κτήνος» της Αθηναϊκής, σε μια μάχη Δαβιδ εναντίον Γολιάθ. Αγνοούνται με επιδεικτικό τρόπο, εκτός από τους Ελληνες ζυθοποιούς που εσχάτως προσπαθούν να κερδίσουν αξιοπρεπές μερίδιο στα κανάλια της διανομής, και οι εισαγωγείς που φέρνουν ποιοτική μπύρα, κυρίως από το Βέλγιο και τη Γερμανία και πλήττονται και αυτοί άμεσα από το μονοπώλιο της Αθηναϊκής.

Με κάθε συμπάθεια για το δημοσιογράφο του Βήματος, η εντύπωση που δίνεται είναι ότι η Ζυθοποιία Μακεδονίας-Θράκης βρήκε δίαυλο σε μια μεγάλη ελληνική εφημερίδα και τον χρησιμοποιεί, στρέφοντας παράλληλα επάνω της τους διαφημιστικούς προβολείς. (Ας μην ξεχνάμε ότι προ πολλών μηνών το Βήμα είχε παρόμοιο δημοσίευμα πάλι με τη μαρτυρία του ιδιοκτήτη Ζυθοποιίας Μακεδονίας – Θράκης και πλήρες ιστορικό της ίδρυσης και της πορείας της εταιρείας).

Το ζήτημα είναι πολύ πιο σοβαρό και ξεπερνά τα όρια των ζυθοποιών μαζικής παραγωγής όπως αύτο της Βεργίνας. Αν και πολλοί πιστεύουν ότι η αγορά της ποιοτικής μπύρας –εγχώριας και εισαγόμενης- λειτουργεί παράλληλα και όχι ανταγωνιστικά με αυτή της μαζικής παραγωγής, εμείς θεωρούμε ότι τέμνονται, καθώς είναι τόσο σαρωτική η επικράτηση της Αθηναϊκής στα ράφια, που δεν αφήνει καθόλου χώρο για μια βέλγικη ή γερμανική μπύρα να προβληθεί στον καταναλωτή και να ξεκινήσει έτσι να αποσπά κάποιο μερίδιο από την αγορά. Εν ολίγοις, σε περίπτωση που ο καταναλωτής δεν επιζητά συγκεκριμένες ποιοτικές μπύρες που πωλούνται σε εξειδικευμένα μέρη, έχει μηδαμινές πιθανότητες να δοκιμάσει κάποια καινούργια γεύση και να αλλάξει ποιοτικές συνήθειες, καθώς τα ράφια κυριαρχούνται μόνο από τις μπύρες ευρείας κατανάλωσης μίας και μόνο εταιρείας. Ως εκ τούτου, το μονοπωλιακό καθεστώς στη μαζική μπύρα έχει αρνητικό αντίκτυπο και στην αγορά της ποιοτικής.

Το ζήτημα της ακρίβειας είναι γνωστό και το εν λόγω δημοσίευμα το θίγει εύστοχα. Αλλωστε, το φαινόμενο των καρτέλ και των μονοπωλίων καταδυναστεύει τους Ελληνες πολίτες σε ένα σώρο τομείς της αγοράς. Από την κινητή τηλεφωνία μέχρι το γάλα και το γιαούρτι. Η παραδοσιακή αδυναμία των κρατικών ελεγκτικών μηχανισμών να προστατεύσουν τους πολίτες έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την ακρίβεια στις τιμές των αγαθών. Το αυτό λοιπόν συμβαίνει και στη μπύρα. Είναι μάλιστα τόσο οφθαλμοφανές όσο π.χ. η περίπτωση του γάλακτος.

Η δική μας καταγγελία, μάλιστα, προχωράει και ένα βήμα παραπάνω: Οι τιμές των βέλγικων κυρίως, αλλά και κάποιων γερμανικών ετικετών, σε πολλές περιπτώσεις είναι 100% και 200% ακριβότερες στα σούπερμαρκετ και τις κάβες σε σχέση με τις χώρες παραγωγής τους, γεγονός που αφήνει μεγάλο περιθώριο υποψίας για αισχροκέρδεια και υπόνοιες για μονοπωλιακή τακτική και στη συγκεκριμένη αγορά. Δεν μπορεί να εξηγηθεί διαφορετικά το φαινόμενο...

Εν κατακλείδι, το θέμα του μονοπωλίου στη μπύρα είναι πολύ μεγάλο και αφορά τη σωρεία των επαγγελματιών που πορίζονται από το συγκεκριμένο χώρο αλλά και εμάς, ως καταναλωτές και ως χομπίστες. Είναι λοιπόν γόνιμο, δίχως αμφιβολία, να ενημερωνόμαστε για το πώς κασταστρατηγούνται οι κανόνες της οικονομίας της αγοράς. Όμως, καλό θα ήταν να μην εκλάβει κανείς το δημοσίευμα του Βήματος ως σφαιρικό και εμπεριστατωμένο, αφού πέρα από την ελλιπέστατη στοιχειοθέτησή του, αποφεύγει να αναφερθεί στην αγορά της ποιοτικής μπύρας, για την οποία εμείς εδώ ως μπυρολόγιο ενδιαφερόμαστε τα μάλλα. Είναι μάλιστα αυθάδεια να μιλάμε για «πνίξιμο» της Βεργίνας με μερίδιο 3% στην ελληνική αγορά και παρουσία στα ράφια πολλών μεγάλων σούπερμαρκετ, όταν μια από τις πιο εκλεκτές μπύρες στον Κόσμο, ίσως και η πιο εκλεκτή, η Westmalle, δεν πρέπει να συγκεντρώνει ούτε ένα εκατοστό της μονάδας...

10 σχόλια:

S G είπε...

μια παρατηρηση:

η Αθηναικη ζυθοποιια δεν μπορει να εχει μονοπωλιο, αφου υπαρχουν τοσες αλλαες εταιρειες. Ολιγοπωλιο εχουμε (αν εχουμε). Μην διαστρεφουμε τις λεξεις.

"Οι τιμές των βέλγικων κυρίως, αλλά και κάποιων γερμανικών ετικετών, σε πολλές περιπτώσεις είναι 100% και 200% ακριβότερες στα σούπερμαρκετ και τις κάβες σε σχέση με τις χώρες παραγωγής τους, γεγονός που αφήνει μεγάλο περιθώριο υποψίας για αισχροκέρδεια και υπόνοιες για μονοπωλιακή τακτική και στη συγκεκριμένη αγορά. Δεν μπορεί να εξηγηθεί διαφορετικά το φαινόμενο..."

ποσο σιγουρος εισαι για αυτο? εγω θεωρω οτι η εξηγηση δεν εχει καμμια σχεση με συνεννοηση αλλα ειναι απλα θεμα μικρης ζητησης και μικρης ελαστικοτητας της ζητησης στις εισαγομενες μπυρες. Και η φετα στην Γερμανια εχει υπερδιπλασιες τιμες απο την Ελλαδα, αυτο δεν σημαινει σε καμμια περιπτωση οτι υπαρχει καρτελ! απλα οι Γερμανοι δεν τρωνε τοση φετα και δεν ειναι ειδος πρωτης αναγκης!

CGP είπε...

Η Αθηναϊκή έχει δεσπόζουσα θέση.
Τέτοιο ποσόστό έχει νομίζω μόνο η SABMILLER στην Νότιο Αφρική.

Ενα άλλο "πρόβλημα" είναι ότι ο έλληνας, απλά δεν πίνει μπύρα.

Τώρα γιά το τι φταίει, είναι μεγάλη ιστορία, σίγουρα δεν φταίει η Αθηναϊκή.

Αλλά ας προβληματιστούμε λίγο.

Τι φταίει και έχουμε την μισή κατά κεφαλή κατανάλωση ?

Γιατί πίνουμε από Μάϊο μέχρι Σεπτέμβριο ?

S G είπε...

γιατι για μας η μπυρα ειναι αναψυκτικο οχι αλκοολουχο ποτο.

Και με το παγωτο βασικα εχουμε παρομοια ασυνηθιστη για την ΕΕ συμπεριφορα, τρωμε μονο το καλοκαιρι (δηλαδη οι Γερμανοι δεν θα επρεπε να τρωνε ποτε?).

Προσωπικα νομιζω οτι οι Ελληνες χανουν πολλαπλα που δεν εχουν κουλτουρα μπυρας. Οχι μονο σε γευση, αλλα και σε υγεια (με τις μπομπες που πινουν στα κλαμπ ειναι να απορεις πως δεν χανουν ολοι το συκωτι τους) και σε διασκεδαση (τα βαρια ποτα ειναι πανακριβα, ενω η μπυρα κανονικα -εκτος Ελλαδος- φτηνη. Στην Ελλαδα για να μεθυσεις αξιοπρεπως λοιπον πρεπει να σκασεις πανω απο 50 ευρω ενω στην Γερμανια με 20 γινεσαι χαλια :-) )

Αλλα επαναλαμβανω για ολα αυτα δεν φταιει καποια μονοπωλιακη συμπεριφορα μιας εταιρειας (στα σουπερμαρκετ μια χαρα φτηνη ειναι η μπυρα) αλλα η δομη της αγορας, οι προτιμησεις των πελατων (βλεπε βλαχογκαμουρικη μανια με ουσικι) κτλ

greektrappist είπε...

sg,
Οταν μια εταιρεία έχει περίπου το 75-80% και υπάρχει άλλη μια το 11%, τότε από τα λίγα οικονομικά που κατέχω κάθε άλλο παρά ολιγοπώλιο μου ακούγεται.
Οσο για τις τιμές βέλγικων κυρίως και μετά γερμανικών πιστεύω ότι το θέμα χρήζει διερεύνησης, αυτό εννοώ και ίσως να μην το εξέφρασα πολιτικώς ορθά.
Αν αναλογιστούμε ότι:
- Σε πάρα πολλούς τομείς της αγοράς παρατηρείται το φαινόμενο της παράλογης προς τα πάνω τιμολόγησης και έχουν επιβληθεί κυρώσεις σε ουκ ολίγες εταιρείες για μονοπωλιακή τακτική και σχηματισμό τραστ (καρτέλ, ολιγοπωλίου όπως θέλει ας το πει κανείς, χωρίς να χρησιμοποιεί παλαιοκομμουνιστικούς όρους).
- Στην μπύρα μαζικής κατανάλωσης υπάρχει μονοπώλιο και το θέμα έχει φτάσει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού. (Δεν ξέρω μάλιστα κατά ποσό ερευνώνται και οι εισαγωγές των βελγογερμανικών ετικετών)
- Η διαφορά του ενός με τα τρία ευρώ είναι χαώδης για να δικαιολογείται, έστω και λόγω μειωμένης ζήτησης, ελλειψης μπυροκουλτούρας κ.ο.κ.
Τότε δικαιούμαστε να έχουμε υποψίες, ειδικά σε μια χώρα που πάσχει τρομερά και στο ζήτημα των ελεγκτικών μηχανισμών, αλλά και της εφαρμογής των νόμων.
Οσο για το θέμα της έλλειψης μπυροκουλτούρας που θίγετε αμφότεροι, συμφωνώ σε αρκετά απ' όσα λες sg, απλά να προσθέσω τα αμπέλια, το μεσογειακό μας κλίμα και τα κουσούρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Το κρασί είναι κυρίαρχο.
Cgp, σ' αυτό που λες για τους καλοκαιρινούς μήνες, κάποτε ένας ιδοκτήτης κάβας μου δικαιολόγησε το ότι δεν είχε μπύρες γιατί ήταν χειμώνας...

S G είπε...

"Οταν μια εταιρεία έχει περίπου το 75-80% και υπάρχει άλλη μια το 11%, τότε από τα λίγα οικονομικά που κατέχω κάθε άλλο παρά ολιγοπώλιο μου ακούγεται."

Δεν ξερω αν ξερεις οικονομικα, σιγουρα ξερεις ελληνικα. Μονοπωλιο σημαινει οτι πωλει μονο ενας. Ολιγοπωλιο οτι πολλουν λιγοι. Στην αγορα της μπυρας εχουμε σιγουρα ενα ολιγοπωλιο, με υψηλη συγκεντρωση.

"Σε πάρα πολλούς τομείς της αγοράς παρατηρείται το φαινόμενο της παράλογης προς τα πάνω τιμολόγησης και έχουν επιβληθεί κυρώσεις σε ουκ ολίγες εταιρείες για μονοπωλιακή τακτική"

σε ποσες δηλαδη? εγω ξερω οτι αυτο συβαινει σε πολυ λιγες (κατι ακουγα για το γαλα), θα χαρω να μου δωσεις πληροφοριες για το που αλλου εχει συμβει.

"Η διαφορά του ενός με τα τρία ευρώ είναι χαώδης για να δικαιολογείται, έστω και λόγω μειωμένης ζήτησης, ελλειψης μπυροκουλτούρας κ.ο.κ."

παμε παλι. Στην Ισπανια η φετα Δωδωνη κοστιζει χωρις καμμια υπερβολη 2,5 φορες περισσοτερο απο στην Ελλαδα. Στην Γερμανια δεν βρισκω καν Δωδωνη αλλα μια αλλη ελληνικη πλην ομως αθλια που δεν ξερουμε καν στην Ελλαδα και κανει και αυτη περιπου 3 ευρω τα 200 γραμμαρια! Το ελαιολαδο στην Γερμανια επισης πανακριβο. Πανευρωπαϊκη συνωμοσια? Οχι βεβαια, απλα ειναι προϊοντα πολυτελειας και εχουν αναλογη τιμη.

Μην βλεπουμε συνωμοσιες και καρτελ οταν υπαρχουν πολυ πιο απλες ερμηνειες.

"να προσθέσω τα αμπέλια, το μεσογειακό μας κλίμα και τα κουσούρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας"

κραταω την οθωμανικη αυτοκρατορια και την καταλοιπη νοοτροπια οτι οι γυναικες δεν κανει να πινουν και πολυ.

greektrappist είπε...

Μπορεί να πωλούν λίγοι άλλα όταν ο ένας επιβάλλει τους όρους του στην αγόρα λόγω και του μεγάλου μερίδιου του (και νομίζω η διαφορά 80% με 11% που έχει η Scottish είναι τεράστια), τότε νομίζω φτάνουμε στην κατ' ουσίαν εφαρμογή των μονοπωλίου. Παίζουμε δηλαδή με τους όρους του πρώτου και αδιαμφισβήτητου κτήτορα της αγοράς και όχι του δεύτερου και αγκομαχούντα. Δεν είχα καμία πρόθεση λοιπόν να διαστρεβλώσω, απλά έθεσα τον όρο επί της ουσίας του και όχι επί της ετυμολογίας του. Το προτιμώ από το παιχνίδι των λέξεων.
(Να σου θυμίσω ότι η Heineken έχει φάει τεράστια πρόστιμα για μονοπωλιακή τακτική στη Γαλλία και το Βέλγιο).


Δεν ξέρω αν λείπεις στο εξωτερικό (γιατί βλέπω ότι γνωρίζεις καλά τις τιμές των ελληνικών προϊόντων στις ευρωπαϊκές χώρες) αλλά πολλά είδη πρώτης ανάγκης είναι υπερτιμημένα και υπάρχει κερδοσκοπία. Από τη βενζίνη (εκεί ναι, θα δεχόμουν το ολιγοπώλιο) τα γαλακτομικά και την κινητή τηλεφωνία, τις τομάτες , την ακτοπλοΐα κ.ο.κ.

S G είπε...

"Να σου θυμίσω ότι η Heineken έχει φάει τεράστια πρόστιμα για μονοπωλιακή τακτική στη Γαλλία και το Βέλγιο"

ο ορος μονοπωλιακη πρακτικη ειναι ανακριβης σε τετοιες περιπτωσεις, ακριβεστερος ειναι "κακομεταχειριση της δυναμης στην αγορα" (abuse of market power). Δεν ειναι παιχνιδι λεξεων, ειναι απλη ακριβολογια, τεσπα.

"Δεν ξέρω αν λείπεις στο εξωτερικό (γιατί βλέπω ότι γνωρίζεις καλά τις τιμές των ελληνικών προϊόντων στις ευρωπαϊκές χώρες) αλλά πολλά είδη πρώτης ανάγκης είναι υπερτιμημένα και υπάρχει κερδοσκοπία."

μα ακριβως επειδη ζω απο δω και απο κει δεν καταλαβαινω συχνα την γκρινια των Ελληνων. Διαφορες στις τιμες υπαρχουν μεταξυ ολων των χωρων της ΕΕ, πραγμα που εχει να κανει με εθνικες ιδιομορφιες.

Κερδοσκοπια δεν ξερω τι σημαινει, αλλα ενα καρτελ πρεπει να το δειξεις οτι υπαρχει, δεν συμπεραινεται απλα απο τις τιμες. Οι τιμες μπορει να ειναι υψηλες για χιλιους δυο λογους και στην Ελλαδα σε αυτους συμπεριλαμβανονται σαφως οι χιλιοι δυο περιορισμοι στον ανταγωνισμο, οι κακες υποδομες, η στρεβλη φορολογηση, ακομα και η γεωγραφια (ειμαστε μακρια απο το κεντρο της ΕΕ!).

greektrappist είπε...

"ο ορος μονοπωλιακη πρακτικη ειναι ανακριβης σε τετοιες περιπτωσεις, ακριβεστερος ειναι "κακομεταχειριση της δυναμης στην αγορα" (abuse of market power). Δεν ειναι παιχνιδι λεξεων, ειναι απλη ακριβολογια".

Εννοούμε λοιπόν ακριβώς το ίδιο.
Εσύ το θέτεις κομψά, επιχειρηματικά, πολιτικώς ορθά κι εγώ φιλολογικά.


"μα ακριβως επειδη ζω απο δω και απο κει δεν καταλαβαινω συχνα την γκρινια των Ελληνων. Διαφορες στις τιμες υπαρχουν μεταξυ ολων των χωρων της ΕΕ, πραγμα που εχει να κανει με εθνικες ιδιομορφιες".

Οπως υπάρχουν διαφορές και στους μισθούς μας, και κυρίως διαφορές στον έλεγχο στην εφαρμογή των νόμων, έναν τομέα που εσύ που ζεις στη Δυτική Ευρώπη το γνωρίζεις καλύτερα.

Σίγουρα παίζουν κι άλλοι παράγοντες ρόλο για τη διαμόρφωση των τιμών και καλά κάνεις και τους αναφέρεις.
Για τη στρεβλή φορολόγηση πάντως δεν συμφωνώ ότι είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Κρατικός παρεμβατισμός υπάρχει σε πολλές χώρες και για πολλά προϊόντα. Π.χ. η Γαλλία επιβάλλει παραπάνω φόρους στις μπύρες που έχουν πάνω από 6,5% αλκοόλ. Πρακτικά δηλαδή ακριβαίνει τις καλές βέλγικες μπύρες για να προστατέψει τις δικές της...

S G είπε...

"Για τη στρεβλή φορολόγηση πάντως δεν συμφωνώ ότι είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Κρατικός παρεμβατισμός υπάρχει σε πολλές χώρες και για πολλά προϊόντα. Π.χ. η Γαλλία επιβάλλει παραπάνω φόρους στις μπύρες που έχουν πάνω από 6,5% αλκοόλ."

Η Γαλλια δεν ειναι παραδειγμα προς μιμηση, αλλα τελοσπαντων δεν μιλω τοσο για τετοιους φορους οσο για αυτους που τσακιζουν τις νεες επιχειρησεις και οσους δεν εχουν ορεξη να καταληγουν σε απατες και ευρεια φοροδιαφυγη.

"Εσύ το θέτεις κομψά, επιχειρηματικά, πολιτικώς ορθά κι εγώ φιλολογικά."

ε οχι και πολιτικα ορθα καλε! Ειμαι πολλα πραγματα αλλα πολιτικως ορθος οχι :-)

Κλείτωρ είπε...

Αυτό εννοούσα στο προηγούμενο με την πράσινη. όταν τα ράφια είναι φορτωμένα σεδόνα αποκλειστικά με άμστελ τότε τι επιλογές έχει ο καταναλωτής για να μπορ΄σει να δοκιμάσει και κάτι άλλο που ίσως να του αρέσει περισσότερο;